Niels Bohr blei fødd 17. okt 1885 i København. Han kom inn på Københavns Universitet som student i 1903. Han fekk sin kandidatgrad i 0909 og sin doktorgrad i fysikk i 1911. Seinare det året flytta han til England for å arbeide samman med J. J Thomson ved Cambrigde Universitet. Dei to passte ikkje så godt i saman, så etter han hadde snakt med Ernest Rutherford på Cambrigde flytta han til Manchester i 1912.
Der arbeide han saman med Rutherford om atomens struktur.

 

Han reiste heim at til København for å fortsette med sin nye teori om atomet. Han meinte at dei negative elektrodane sirkla rundt kjeren. Dei befant seg i bestemte avstandar og i fleire lag. Han meinte at det var to elektrodar i den innarste skallet og fleire og fleire i dei neste skalla. Han blei ferdig med denne modellen i 1913. Den blei kalla for Skalmodellen.

 

I 1916 tok han imot tilbode om å bli professor ved Københavns Universitet. Der arbeide/underviste han til 1956. Mens han arbeide der, kom det eit institutt i 1920 der han blei leder for Teoretisk Fysikk. Der skapte han eit senter for fysikkforskning som ganske raskt fekk internasjonal ry. Mange nordmenn besøkte institutte og den første som gjorde det namn Svein Rossland fikk eit godt vennskap med Bohr. Dei besøkte mange gangar kvarandre. Og det blei mange norske kontaktar. Han var i denne stillinga resten av sitt liv. Altså til 1962 då dødde han 77 år gammal. Hans sønn Aage Bohr overtok Institutte. Niels fekk Aage i 1922. Og han fikk ikkje bare ein sønn. Men han fekk og Nobelprisen i fysikk, for sinne oppdagelser omkring atomet.

 

I begynnelsen av skjebneåret 1940 oppheldt Bohr seg i Noreg. Den 5. april samme året haldt han eit foredrag i det Norske Ingeniørforeningen i Oslo. Der haldt han eit foredrag som gjekk sterkt inn på tilhengerene, om atomenergiens utnyttelse. Her uttrykte Bohr stor tvil vedrørede muligheten til å kunne utnytte atomenergien i fremtiden, til kraftutvining eller militære formål. Og han understrekte sterkt om det fremtidige kjernevåpet. Den 8. april i 1940 var han om aften og spiste middag hos kong Haakon på Slottet. Etter middagen gikk han rett til natttoget for å koma til Danmark. Han blei vekket i Helsingør neste morgon om at Danmark var blitt okkupert av Hitler-Tyskland.

 

Bohr var av jødisk slekt og derfor flykta frå Danmark i ein fiskebåt til Sverige i september 1943. Som der i frå tok fly til England i Okt-Nov samme år. Der oppsøkte han kong Haakon. Man kan tenke seg at dei hadde mykje å fortelja kvarandre, etter som dei sist møtes i Oslo.

 

I England begynnte han å arbeide med å lage ein atom-fission-bombe. Fissions er ordet for Uran 235. Etter nokon månader i England reiste han til Los Alomas i Mexico. Der sluttet han seg til i ein britisk forsker-hold. Der fortsette han arbeide. Etter krige reiste hann tilbake til København. Der starta han ein kampanje om bruken av atom-bome.

 

Han sende brev til både Churcill og Roosevelt for å gjøre dei oppmerksam på at det var nødvendig å få til ein avtale der landa måtte samla seg for forskningen av atombomba. Og for at landa måtte lage ein avtale om å hidre bruken av kjernefysiske våpen. Og i 1957 gav USA Bohr ei nystiftet pris: Atom for fred.

 

I dag kan vi takke Bohr for at på eit fantastisk vis kunne omsette matematikken til virkeligheten. Og for hans forskning om Periodesystemet.