Nå er det snart jul, sjølv om nokon har tjuvstarta litt så er det ikkje til å kome unna. Skal du kome godt ut av denne konkurransen så må mann starta innkjøpet i god tid. Det er vel ingenting som er så prestigefylt som sjølve jula, når oktober flyttar inn er det ikkje vanskeleg å føle stresset henge over shopping-gatene i sentrum. Alle Noregs ungar les i bladar for å finne ut kva dei vill ha til jul, og foreldra har alltid ein god unnskyldning for utskeiingar. Alt detter er symptom på materialismens høgtid. I utgangspunktet har vi advent for å vente på jula, men nå er det jul frå oktober så da må vel advent være i juli og august, og når jula først har kome har den kome for å bli.

Det rare er at dette er tida kor alle hjarter skal gleda seg og det er nettopp derfor dei fleste ikkje gjer det. Eg trur aldri at eg har opplevd ein julaftan kor ingen av mine småsysken har flydd opp på rommet sitt og smelt igjen døra. Når man har store forventningar til noko er det lett å bli skuffa, det er definitivt ikkje lurt å ha store forventningar til julaftan. Mange kritiserar også dei kristne for å ha feil fokus. Det kan da være så som så, men det vi alle er einige om er at slaget om jula har vi tapt for lengst. Det er denne tida på året det blir sprett mest u-moral i væra og etter min oppfatning var det ikkje det som var poenget i utgangspunktet. Mann snakkar om ville tall når Ola Normann brukar ca. 44 millionar kronar til julehandel, det vill sei at kvar stakkar brukar over 1000 kronar på juleskvip. Vi brukar også 40% meir pengar i desember en i dei andre månadene. Dei som jobbar i butikkane i juletidar seier at størstedelen av julehandelen blir handtert av mannen. Det kan væra mange grunnar til det, men eg trur det har noko med at vi menn likar å bruke pengar.

Men nå som storhandel har blitt den nye juletradisjonen kan vi like godt leggje oss på massen, eller? Det er det ikkje opp til meg å avgjøre, for det hadde blitt litt stusslig å hatt ein jul utan alt eg er så glad i. Det blir litt feil viss vi skal gå rundt å klage på julas tilstand når vi er med på galskapen. Gamle folk sitter  sikkert ved peisen i desse dagar å klagar over at jula var så mykje betre i gamledagar. Det høyres sikkert bare ut som endelaus syting, men det er da klart at jula var betre for dei før, da var de jo unge og friske.

Det som dei fleste likar best med jula er alle tradisjonane som er knyta til den, luktar, lydar og pynteting minnar dei om barndommen. Du har sikkert sjølv opplevd at tankane dine har løypt løpsk i gamle minnar når du kjennar lukta av gløgg og røykelse. Det er vel det som eigentlig er jula for fleirtalet. Eg trur ikkje at det hadde vore så stor popularitet rund jula viss det ikkje var for det.

Nå som dei fleste feirar jula på eit anna grunnlag en dei kristne, så fikk dei eit problem med å skaffa ein frontfigur. Det er her nissen kjem på banen. Den lumske gnomen av en overvektig oldefar har tatt over heile sulamitten. Dei fleste barn trur at det er difor vi driver med alt dette oppstyret og som følgje av det så blir pakkane under juletreet ein del av denne ”religionen”. Eg trur kanskje eg var litt for slem med nissen der, han er sikkert ein fin fyr, men eg synest at han tar litt for mykje plass.

Jula er ei høgtid som passar midt i blinken for barn og det er eit utrykk som seier: der det er barn er det jul. Du kjenner deg sikkert igjen i at du synest at jula var mykje betre når du var liten. Eg kan hugse at jula var som ein slags himmel og at ingenting kunne bli betre. Eg har ikkje levd lenge, så eg kan vel ikkje riktig ennå seia at min barndom var i gamledagar, men skremmande nok så synest eg allereie at jula var betre før. Noko av det finaste med jula er romjula, då er det god mat heile tida og for ein gangs skyld så sitter ikkje alle inne å ser på TV med armen godt planta nedi potetgullposen. Det er noko av det eg likar minst med nordmenn, dei er så kalde. Eg synest at alt er så stille i jula. Viss du går ut så høyrer du ikkje ein lyd, alt er stille. Nokon stressar om at alt skal væra perfekt, men det overveier ikkje at verda er i konstant fred i dei 24 korte timane i desember. Det er ikkje nok for meg.

Jula i Noreg er ikkje som jula i mange andre land. Det er ofte ein høgtid fylt med ekstra mykje vondt, folk i andre land sitter å ser på vårt enorme forbruk på denne tida av året. Det er i jula at dei største kontrastane kjem fram. Bare tenk deg at du sitter i ein liten rønne i Senegal og høyrar om at vi spisar til vi sprekk, og at vi kjøpar pakkar for ti gongar dems statsbudsjett. Når alt kjem til alt så har det eigentlig ikkje noko å seia, dei har meir enn nok med å prøve å overleva.

Men når vi snakkar om juletre, juletre er noe av det finaste med jula, det har noko med lukta å gjera. Det kan nokon gongar væra missvisande, viss du trur at det er jul kvar gong du er i granskogen. Jula er ikkje på plass før treet er, synest eg. Viss du snakkar med ein narkoman på gata, kva trur du da han meiner om julaftan. Tenk deg at du sitter ute heile døgnet, til og med om vinteren, du har ikkje mat, ikkje varme og du er heilt blakk. Eg skulla ha satt massevis av ”gryn” på at han gruar seg til kvar einaste julaftan, ”samma” det er ikkje midt problem.